نقش قرآن در سلامت روح و روان
خداوند در آیات مختلف، قرآن را به عنوان شفا و درمان معرفی کرده است. سابقه‌ی قرآن درمانی به زمان نزول وحی بر می‌گردد. این بدان معنا نیست که قرآن تنها شفای جان‌ها و دلها را موجب می‌شود و از بیماردلی رهایی می‌بخشد، بلکه به اعتبار اطلاقی که در آیه است، می‌توان گفت که قرآن شفای جسم و جان آدمی است و با قرآن دردهای جسمی و بدنی را می‌توان درمان کرد.
بررسی تأثیر درمانی قرآن بر بیماری‌های روانی، دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خوانند
امروزه در جامعه ما مسائل روحی و روانی و بیماری‌های روان‌تنی رو به گسترش است؛ علل این موضوع شاید بالا رفتن سن ازدواج، بیکاری، فقر، اعتیاد و سایر معضلات اجتماعی و اقتصادی باشد. از سوی دیگر شاهد گسترش فرهنگ غرب نیز هستیم که این امر جامعه جوان را به‌سوی پوچی و تباهی و نوعی روحیه نهیلیسم‌گرایی کشانده است.
بشر هنگامی که از مرکز که همان ریسمان الهی است فاصله بگیرد بیشتر به‌سوی انحطاط، انحراف و پراکندگی می‌رود، به همین علت بسیاری از بیماری‌ها، کژرفتاری‌ها و نارسایی‌های فکری و اخلاقی از طریق همین تب تند غرب‌گرایی در جامعه ایجاد می‌شود.
پروفسور کارل یونگ در این زمینه مى‌گوید: بى‌مذهبى باعث پوچى و بى‌معنا بودن زندگى مى‌شود و داشتن مذهب به زندگى مفهوم و معنا مى‌بخشد.
وسواس؛ وسوسه‌ای از سوی شیطان
بیماری‌های روانی متعددی امروزه نوع بشر را درگیر خود کرده است که از آن جمله افسردگی، اضطراب، روان پریشی(سایکوز) و اختلالات شبه جسمی را می‌توان نام برد.
از جمله بیماری همه‌گیری که امروزه عده‌ای زیادی را درگیر خود کرده؛ بیماری وسواس است که در دین ما به آن «وسوسه‌ای از سوی شیطان» تعبیر شده است. در کتاب «اصول کافی» باب عقل و جهل آمده است، در نزد امام صادق(علیه السلام) شخصی را به عقل و درایت نام بردند و گفتند او وسواس دارد، حضرت فرمود «چگونه عاقل است که شیطان را اطاعت می‌کند؟».
در این مورد حتی منابع اسلامی از قول معصومین(علیه السلام) روش‌های متعددی را برای پیشگیری و درمان وسواس پیشنهاد کرده‌اند که از آن جمله بهره از ادعیه و اذکار خاصی از جمله «لا إله إلّا اللّه» و «لا حول ولا قوة الا باللّه» است البته ماحصل همه این روش‌ها را می‌توان در «ذکر خدا» خلاصه کرد.
اضطراب نیز از عجز انسان در برابر حل تضادهای روانی وی ناشی می‌شود و اصولاً بخش بزرگی از نیروی روانی انسان برای حل تضادهای روانی مصرف می‌شود. به همین دلیل است که بیماران روانی نمی‌توانند به‌طور صحیح توانایی و امکاناتشان را بروز دهند؛ چون تضادهای روانی آنان نیروی آنها را مصرف می‌کند.
اما وقتی همین بیماران درمان می‌شوند و نیروهای روانی‌شان آزاد می‌شود، اظهار شادابی و نشاط می‌کنند و نیروی کار و تولیدشان افزایش می‌یابد.
افسردگی بیماری خاموش دیگری است که قشر جوان ما را درگیر خود کرده است که ناشی از ناامیدی، عدم نشاط و احساس بی‌هدفی در زندگی است. ارتباط با خدا و اعتقاد به اصولی همچون معاد و اصل برگشت‌پذیری انسان، انسان را از احساس بیهودگی دنیا و بی‌هدفی آفرینش دور می‌کند و با معنای اصلی زندگی آشنا می‌کند.
دستور به جماعت خواندن نماز و گروهی بودن عبادت‌ها نیز درمان دیگری از سوی دین سراسر اعجاز اسلام بیان شده است که با شرکت در مراسم‌هایی چون نماز جمعه، نماز جماعت، حج و سایر نمازهای عیادین، انسان از انزوا بیرون می‌آید و به‌سوی اجتماع و فعالیت کشانده می‌شود.از سوی دیگر دین مبین اسلام دستور به احترام به والدین، نزدیکان و خویشاوندان داده است که این امر کانون‌های خانواده را مستحکم می‌کند و آنها را از بسیاری از کژرفتاری‌های اخلاقی و روان‌تنی‌ها دور می‌کند.
زمانی که انسان در تمام زمینه‌های زندگی خویش که در دین مبین اسلام برای تمامی آن تمهیدی در نظر گرفته شده توجه کند، بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی وی حل خواهد شد.
کلام صادق راه درست را نشان می‌دهد
در این زمینه با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد حسن مدرسی، کارشناس مذهبی گفت‌وگویی داشتیم که اظهار کرد: قدرت لایتناهی دین باعث آرامش و اطمینان می‌شود. کلام صادق کجروی ندارد و به نفع کسی نیست و به همین دلیل روحیه انسانی آن را می‌پذیرد.
وی می‌افزاید: مشکلات و اعصاب‌های مشوش ناشی از چالش‌های زندگی به خاطر نادانی و بی‌اطلاع بودن از نیازهای فطری انسان است؛ اگر اینها را بدانیم مشکلات ما کمتر خواهد شد.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: دستورات دینی نوعی مسئولیت پذیری برای انسان به‌وجود می‌آورد که اطاعت از آن موجب حس قانون‌مداری و تابعیت از قانون در زندگی انسان خواهد شد که انسان را از سستی، بی‌قیدی، حس بی‌تعلقی و رها شدن در دنیا بیرون می‌آورد.
تلاش؛ پیش‌نیاز دستیابی به کرامت و معجزه
حجت‌الاسلام والمسلمین محمود لطفیان، کارشناس مذهبی ستاد اقامه نماز قم نیز در این باره می‌گوید: بیشتر افرادی که مشکلات عدیده‌ای دارند دارای مشکلات روحی نیز هستند. پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به خاطر طعنه یهودیان به آسمان نگاه می‌کرد؛ این نوع نگاه به آسمان و صحبت نکردن با خالق یک نوع ارتبط معنادار است که در زندگی به آن بی‌توجه شده‌ایم.
وی می‌افزاید: به‌طور مثال در کلام ما اخراجت می‌کنم، بیرونت می‌کنم و غیره وجود دارد اما در زمان جنگ مدیریت به‌صورت نگاه توأم با عشق و صمیمیت بود که با همین نگاه فرد بسیار خجالت می‌کشید. همین ارتباطات معنادار غیرکلامی، تأثیر روانشناسانه اسلام است.
شکر نعمت، نعمتت افزون کند
حجت‌الاسلام لطفیان عنوان کرد: سه گام در زندگی بسیار اهمیت دارد و آن شکر کردن، صبر کردن و تلاش است که تلاش بدون شکر و صبر معنا ندارد. همچنین به واسطه تلاش است که کرامت و معجزه اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: در عبارت‌های دینی امید و اعتدال وجود دارد و نداشتن قضاوت‌های عجولانه، پرونده‌های دادگاه‌ها را نیز حل می‌کند. از سوی دیگر بیشتر استخاره‌های قرآنی انسان را از بن‌بست نجات می‌دهد که اگر به آن عمل شود چه بسا بسیاری از اختلافات زناشویی نیز حل خواهد شد.
کارشناس ستاد اقامه نماز استان قم یادآور شد: مسئله که باید بیشتر مورد توجه واقع شود، مسئله باورهاست. اگر این باور خودمحوری نباشد ما به خدامحوری می‌رسیم. بسیاری از مشکلات ما به جهت خودمحوری است زیرا تک‌محور، از جمعیت فراری است و به همین سبب بیشتر دچار وسواس می‌شود.
اتصال به خداوند؛ درمان تمامی دردها
همان‌گونه که طب سنتی و اسلامی سبب درمان بیماری‌های جسمی است و با خواندن برخی از آیات و روایات دردهای جسمی همچون تب، درد چشم، نیش عقرب، سل، درد زانو، صرع، برطرف می‌شود، خواندن قرآن نیز سبب رها شدن از جنون، شیطان خواهد شد. همچنان که حافظ لسان‌الغیب می‌فرماید «دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خوانند».
بسیاری از سرطان‌های اخلاقی مانند بخل، کینه، حسادت و طمع همه در سایه آیات قرآن و تکیه بر دین و مذهب از وجود انسان رخت می‌بندد و انسان را به سعادت و سلامت می‌رساند.
رشیدی، کارشناس روانشناسی و مشاوره تربیتی نیز با بیان اینکه در جامعه‌ای که مسائل روانی زیاد است، مسائل مذهبی کمرنگ شده است، گفت: در جامعه‌ای که به معنویات اهمیت می‌دهد، پیشگیری از انحرافات و گمراهی‌ها بیشتر است.
وی افزود: کسانی که به مسائل مذهبی پایبند هستند وقتی نعمتی را از دست می‌دهند و یا دچار بیماری می‌شوند، می‌گویند این امتحان الهی است و همه را به قسمت وصل می‌کنند. به خودشان قوت قلب می‌دهند و به خاطر خدا تحمل می‌کنند و توکل دارند و در گرو این توکل آرامش به‌دست می‌آورند.
رشیدی بیان کرد: این اعتقادات مذهبی مثل یک گوشی موبایل می‌ماند که اگر بهترین شارژر را داشته باشند اگر به برق وصل نشود شارژ نمی‌شود. بدون اعتقادات مذهبی و اتصال به خدا هیچ دردی درمان نمی‌شود.
ترس‌های خود را با اتصال به نیروی لایزال الهی برطرف کنید
اتصال به نیروی لایزال الهی در تمامی فرهنگ‌ها و دین و آئین‌ها به عینه قابل مشاهده است که نوع بشر در مواجه با هرگونه ترس به نیرویی قدرتمند متصل شده و برای برطرف شدن حس ناخوشایند خود طلب آمرزش می‌کند.
در واقع همیشه در مواجهه با مشکلات است که از روزمرگی زندگی خارج شده و یاد خدای مهربانمان می‌کنیم. واقعاً کلید درمان تمام مشکلات یاد خدا و اتصال به ریسمان محکم الهی است که می‌تواند همواره ما را یاری کند.
باشد که جوانانمان از نعمت حضور قرآن در زندگیشان هر روز بیشتر بهره‌مند شوند تا شاهد جامعه‌ای شاد به دور از هرگونه بیماری‌های روحی و روانی باشیم و امید به آینده‌ای بهتر در زندگی تمام ایرانیان با توسل به کلام وحی موج بزند
تهیه کننده : سرکارخانم عسگریان معاونت محترم اجرایی
تائید کننده:معاونت آموزشی سرکار خانم زینلی