اثرات کارتون بر روح روان کودکان چگونه است + مزایا و معایب
یکی از مهم‌ترین اثرات کارتون این است که کودکان و نوجوانان با تماشای آن‌ها از قهرمان‌های شخصیت‌های اصلی الگوپذیری می‌کنند
بیش از یک قرن از ظهور اولین فیلم‌های کارتونی می‌گذرد و چند نسل از بچه‌ها با آن‌ها بزرگ شده‌اند. بله در زندگی کودکان از دیرباز تا به امروز تماشای کارتون‌ها و انیمیشن‌های جذاب و دیدنی نقش بسیار مهمی داشته است، به صورتی که اگر به شخصیت آن‌ها نگاهی بیندازید، متوجه این مسأله می‌شوید
کودکان با تماشای کارتون‌ها و انیمیشن‌های متنوعی چون سیندرلا، اِلسا و آنا، علاءالدین، بن تن، غول چراغ جادو، پیتر بن و … خود را جای شخصیت اصلی کارتون تصور کرده و با آن‌ها همزاد پنداری می‌کنند؛ مثلاً دختربچه‌ها خود را شاهزاده خانم می‌دانند و پسربچه‌ها هم در رؤیای خود شوالیه‌ای سوار بر اسب هستند
براین‌اساس می‌توان گفت کارتون‌ها منبع خوبی برای سرگرمی و تفریح کودکان محسوب می‌شوند، البته به این شرط که پدر و مادر‌ها در انتخاب آن‌ها برای فرزندانشان دقت کافی داشته باشند و باتوجه‌به سن و جنسیت کودک برای او کارتون و انیمیشن تهیه کرده و آن را برای تماشا در اختیار کودک قرار دهند؛ چراکه کارتون و انیمیشن می‌توانند در کنار اثرات مثبت و مطلوبی که دارند، باعث بروز اثرات منفی هم بر روی روح و روان کودکان شوند
بنابراین، درصورتی‌که شما پدر و مادر عزیز می‌خواهید در مورد اثرات کارتون و انیمیشن بر روی شخصیت فرزندتان بیشتر بدانید، با ما تا پایان این پست همراه تا به شما بگوییم تماشای کارتون و انیمیشن چه مزایا و معایبی برای بچه‌ها دارد و برای کاهش اثرات منفی کارتون‌ها بر روی روح و روان کودکان بهترین راهکار‌ها کدام موارد هستند؟
تأثیرات انیمیشن ها روی کودکان
معمولاً شروع سن تماشای کارتون و انیمیشن در کودکان حدود 3 سالگی بیان شده و از این سن به بعد آن‌ها می‌توانند از دیدن این برنامه‌ها لذت ببرند. باتوجه‌به اینکه در بازه سنی 3 تا 9 سال ذهن کودکان بسیار کنجکاو بوده و در حال رشد است، لذا ظرفیت بالایی برای یادگیری از راه دیدن و تماشا کردن دارند
به همین دلیل کارتون‌ها و انیمیشن‌ها می‌توانند بر روی ذهن کودکان به‌صورت مستقیم اثر بگذارند و لذا بهتر است پدر و مادر‌ها فرزندانشان را به تماشای کارتون‌هایی تشویق کنند که اثرات مثبتی بر روی شخصیت آن‌ها داشته باشد
در زندگی روزمره معمولاً بچه‌ها تمام وقت خود را در خانه می‌گذرانند و این شرایط می‌تواند فرصتی را برای تماشای تلویزیون در اختیار آن‌ها قرار دهد و اکثر آن‌ها ترجیح می‌دهند کارتون و انیمیشن‌های جذاب را ببینند؛ چراکه این صدا، لباس و کار‌های شخصیت‌های کارتونی است که باعث شده کودکان عاشق آن‌ها شوند
باوجوداینکه کارتون‌ها و انیمیشن‌ها فقط شخصیت‌های متحرک خیالی هستند، اما تماشای آن‌ها به‌صورت پیوسته و مداوم می‌تواند بر روی ذهن و رفتار بچه‌ها تأثیرگذار باشد، لذا روان‌شناسان از پدر و مادر‌ها می‌خواهند که به فرزندانشان اجازه دهند تا به تماشای برنامه‌های کودک کارتونی و انیمی‌شنی بپردازند؛ چراکه از این طریق کودکان می‌توانند هم سرگرم شوند و هم چیز‌های مختلفی را بیاموزند
یکی دیگر از تأثیرات انیمیشن ها روی کودکان این است که بچه‌ها با دیدن شخصیت‌های داخل کارتون با جلوه‌های صوتی و تصویری جذاب و رنگ‌های متنوع، شاد و خوشحال می‌شوند و هنگام خندیدن هورمون اندورفین زیادی درون بدن آن‌ها ترشح شده که این موضوع برای سلامت قلب و ذهن بچه‌ها می‌توانند بسیار مفید و مناسب باشد
به عبارت دیگر تماشای کارتون‌ها و انیمیشن‌های متنوع می‌تواند باعث کاهش استرس و اضطراب در کودکان شود و حفظ سلامتی آن‌ها را تضمین کند
تماشای کارتون چه اثرات مثبتی بر کودکان دارد؟
در خصوص فواید کارتون بر کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود
باعث توسعه مهارت‌های زبانی در کودک می‌شود: بچه‌ها با تماشای کارتون می‌توانند با زبان‌های مختلف آشنا شوند و رشد مهارت‌های زبانی در آن‌ها بهبود می‌یابد. مثلاً دیدن کارتون‌های جذاب به زبان مادری، در یادگیری بهتر زبان، بهبود تلفظ و همچنین نحوه صحبت کردن به کودکان کمک کند
رشد شناختی کودک را افزایش می‌دهد: یکی از اثرات کارتون بر روی کودکان رشد مهارت‌های شناختی آن‌ها است؛ چراکه دیدن کارتون‌های مناسب می‌تواند باعث رشد استدلال و منطق، پردازش شنیداری و دیداری و همچنین توجه بچه‌ها شود
خلاقیت کودک را افزایش می‌دهد: تماشای کارتون به تقویت خلاقیت و تخیل در کودکان کمک می‌کند و آن‌ها می‌توانند از این طریق به ایده‌های جدیدی که از کارتون‌های مختلف الهام می‌گیرند، فکر کنند و داستان‌های متنوع را خلق نموده یا کار‌های هنری را انجام دهند
به یادگیری بصری و شناخت رنگ‌ها در کودک کمک می‌کند: یکی از مهم‌ترین فواید کارتون بر کودکان یادگیری بصری و شناخت رنگ‌ها توسط آن‌ها است؛ چراکه کودکان با دیدن کارتون و فیلم‌های رنگارنگ، چیز‌های زیادی را می‌آموزند. همچنین تماشای این رنگ‌های جذاب باعث تشخیص صحیح تفاوت رنگ‌ها در بچه‌ها می‌شود
باعث افزایش وفاداری در کودک می‌شود: باتوجه‌به اینکه در کارتون‌ها و انیمیشن‌های مختلف، شخصیت‌های کارتونی با خانواده و دوستانشان زندگی می‌کنند و نسبت به همدیگر وفادار هستند، لذا تماشای این رفتار‌ها می‌تواند بر روی ذهن بچه‌ها اثر مثبت بگذارد و وفاداری و درست رفتار کردن با پدر و مادر را به آن‌ها بیاموزد
تماشای کارتون چه اثرات منفی بر کودکان دارد؟
در خصوص معایب کارتون بر کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود
تشویق کودک به خشونت و پرخاشگری: کودک با تماشای کارتون‌هایی که در آن‌ها تصاویر خشونت‌آمیز به تصویر کشیده شده، تشویق می‌شود تا در زندگی واقعی هم این رفتار‌ها را از خود نشان دهد، به این دلیل که تحت تأثیر آن‌ها تصور می‌کند که چون کسی آسیب نمی‌بیند یا احساس درد نمی‌کند، پس این رفتار اشکالی ندارد
گسترش رفتار‌های بی‌قاعده و نداشتن احساس همدلی در کودک: برخی از کارتون‌ها وجود دارند که می‌توانند رفتار‌های ضداجتماعی و پیام‌های نامناسب را به کودکان بیاموزند و با دیدن آن‌ها کودک یاد می‌گیرد در برابر والدین خود رفتار‌های بی‌ادبانه داشته باشد یا اینکه به حرف بزرگ‌تر‌ها گوش ندهد. آموزش الگو‌های نامناسب به کودک: بچه‌ها همواره دوست دارند از شخصیت‌های محبوب کارتونی خود قهرمان‌سازی کنند و در زندگی واقعی هم دلشان می‌خواهد مثل آن‌ها رفتار کنند. اما متأسفانه نقش‌های منفی که قهرمان اصلی کودکان هستند، معمولاً رفتار‌های مخرب و عادت‌های نادرست را به بچه‌ها می‌آموزند که در نتیجه آن مشاهده می‌شود کودک رفتار‌های بی‌قاعده، خلاف قانون و آسیب زننده را از خود نشان دهند که گاهی اوقات موجب طرد او از محیط‌های اجتماعی می‌شود
سبک زندگی کم‌تحرک و بروز مشکلات جسمانی در کودک: باتوجه‌به اینکه کودکان ساعت‌های زیادی را صرف نشستن جلوی تلویزیون و تماشای کارتون می‌کنند، این موضوع می‌تواند مشکلات مختلفی را برای سلامتی آن‌ها به وجود بیاورد که در این زمینه می‌توان به کم‌تحرکی، چاقی و اضافه وزن، تنبلی چشم یا ضعیف شدن آن، عادت‌های نادرست غذایی، کمبود ویتأمین‌ها و مواد مغذی در بدن کودک و … اشاره نمود
برای کاهش اثرات منفی کارتون بر کودکان چه راهکار‌های مؤثری وجود دارد؟
اکنون که شما والدین عزیز با مزایا و معایب کارتون بر روح و روان کودکان آشنا شدید، بهتر است با به‌کارگیری راهکار‌های مناسب زیر، تلاش کنید تا اثرات منفی تماشای کارتون‌ها و انیمیشن‌ها را بر فرزندتان کاهش دهید، پس
زمانی که فرزندتان در حال تماشای کارتون است، در کنار او بنشینید، چیز‌هایی را که او می‌بیند، ارزیابی کنید و واکنش کودک خود را نسبت به داستان‌ها و شخصیت‌های کارتونی رصد کنید و اگر متوجه رفتار‌ها و گفتار‌های نادرست شدید، دیگر نگذارید که فرزندتان آن کارتون را تماشا کند
زمان تماشای برنامه‌های کودک نظیر کارتون و انیمیشن را برای فرزندتان محدود کنید و به‌جای دیدن آن‌ها، کودک خود را به پارک ببرید، با او بازی کنید و کار‌های مختلف انجام دهید
کارتون‌هایی را برای فرزندتان انتخاب کنید که بیشتر جنبه آموزشی داشته و متناسب با سن و جنسیت کودک شما باشند. همچنین مطمئن شوید که رفتار‌های نامناسب، خشونت و پرخاشگری را نشان نمی‌دهد
در مورد محتوای کارتون با فرزندتان صحبت کنید و به او بگویید که چه چیز‌هایی واقعی هستند و چه چیز‌هایی تخیلی و غیرواقعی، تا او بتواند به درک درستی از رفتار‌های شخصیت‌های کارتونی برسد و آن‌ها را در زندگی واقعی خود انجام ندهد و به کسی آسیب نرساند
سعی کنید برای فرزندتان کتاب‌ها و قصه‌های صوتی بخرید؛ این کار علاوه بر اینکه او را از اثرات منفی کارتون‌ها دور نگه می‌دارد، باعث تقویت مهارت‌های شنیداری در کودک هم می‌شود
هنگامی که فرزندتان در حال تماشای کارتون مورد علاقه‌اش است، اجازه ندهید وعده‌های اصلی غذایی را در این حالت مصرف نماید؛ چراکه مصرف غذا جلوی تلویزیون هم می‌تواند زمینه‌ساز عادت‌های غذایی نادرست در کودکان شود و هم اینکه آن‌ها به خوردن تنقلات و غذا‌های ناسالم روی بیاورند.
کلام آخر
.در خصوص مزایا و معایب کارتون اگرچه تماشای کارتون و انیمیشن به رشد ذهنی و یادگیری در کودکان کمک می‌کند، باعث افزایش فعالیت و نبوغ در آن‌ها می‌شود، چیز‌های جدیدی به بچه‌ها می‌آموزد، استرس و اضطراب آن‌ها را کاهش می‌دهد؛
تهیه کننده و تایید کننده : سیده سمانه توحیدی